Czy zaburzenia odżywiania często występują u osób z osobowością typu borderline?
Zaburzenia osobowości borderline (BPD) są złożonym zaburzeniem psychicznym, które charakteryzuje się intensywnymi wahaniami nastroju, niestabilnymi relacjami międzyludzkimi, impulsywnością i głębokim lękiem przed porzuceniem. Osoby z BPD często doświadczają silnych emocji, które mogą prowadzić do różnorodnych problemów zdrowotnych, w tym zaburzeń odżywiania. Te dwa problemy psychiczne mogą współistnieć, wzajemnie się nakręcając i komplikując proces leczenia.
Jakie są powiązania między zaburzeniami odżywiania, a osobowością borderline?
Zaburzenia odżywiania, takie jak anoreksja, bulimia czy zaburzenia z napadami objadania się, są często powiązane z próbami radzenia sobie z silnymi emocjami. Dla osób z borderline jedzenie może pełnić różnorodne funkcje – od mechanizmu kontroli nad życiem, poprzez sposób na złagodzenie lęku, aż po sposób wyrażania trudnych emocji, takich jak złość, smutek czy frustracja.
Osoby z BPD mogą w sposób impulsywny sięgać po jedzenie jako narzędzie do radzenia sobie z wewnętrznymi konfliktami. Na przykład, napady objadania się mogą być reakcją na stres emocjonalny, natomiast próby restrykcyjnej kontroli jedzenia mogą wynikać z potrzeby zapanowania nad chaotycznymi uczuciami. Często obserwuje się u nich także skrajne podejście do jedzenia – na przemian okresy nadmiernej kontroli nad dietą i całkowite jej zaniedbywanie.
Warto zaznaczyć, że osoby z borderline mają tendencję do postrzegania siebie w skrajnościach. To myślenie może być związane z ich stosunkiem do ciała i odżywiania, w którym to perfekcjonizm, obsesyjne dążenie do idealnej sylwetki lub nadmierna krytyka siebie, mogą prowadzić do poważnych problemów z jedzeniem.
Często występujące objawy zaburzeń odżywiania u osób z BPD:
Napady objadania się
Osoby z BPD często sięgają po jedzenie w reakcji na silne emocje, takie jak złość, smutek, czy poczucie osamotnienia. Napady objadania się mogą być wynikiem prób regulowania emocji poprzez jedzenie.
Purging (wywoływanie wymiotów lub nadmierne ćwiczenia)
Niektóre osoby mogą sięgać po niezdrowe metody kontroli wagi, jak wywoływanie wymiotów, stosowanie środków przeczyszczających czy nadmierne ćwiczenia fizyczne, aby zredukować poczucie winy po jedzeniu.
Ekstremalne diety i restrykcje żywieniowe
W próbach odzyskania kontroli nad swoim ciałem i życiem, osoby z BPD mogą popadać w skrajne restrykcje dietetyczne, które mogą prowadzić do anoreksji.
Skrajne wahania wagi
Związane z impulsywnymi zachowaniami odżywiania, takie jak naprzemienne okresy objadania się i surowe diety, mogą powodować gwałtowne zmiany w masie ciała, które są charakterystyczne zarówno dla zaburzeń odżywiania, jak i osobowości borderline.
Nieadekwatna percepcja własnego ciała
Podobnie jak w przypadku innych zaburzeń odżywiania, osoby z BPD mogą mieć zniekształcone postrzeganie swojego ciała, co jeszcze bardziej komplikuje ich relację z jedzeniem.
Dlaczego zaburzenia odżywiania są tak częste u osób z borderline?
Istnieje kilka mechanizmów, które wyjaśniają, dlaczego zaburzenia odżywiania są często spotykane u osób z BPD:
Impulsywność
Jest to cecha charakterystyczna dla BPD i może prowadzić do niekontrolowanych napadów objadania się lub skrajnych zachowań dietetycznych.
Problemy z regulacją emocji
Osoby z borderline mają trudności z radzeniem sobie z emocjami, a jedzenie może być jednym ze sposobów, aby chwilowo poczuć ulgę.
Lęk przed odrzuceniem i pustką
Wiele osób z BPD odczuwa chroniczny lęk przed odrzuceniem oraz wewnętrzną pustkę, co może przekładać się na kompulsywne jedzenie lub kontrolę nad jedzeniem jako formę rekompensaty za te uczucia.
Leczenie zaburzeń odżywiania i BPD:
Leczenie zaburzeń odżywiania u osób z borderline wymaga holistycznego i interdyscyplinarnego podejścia, ponieważ oba te problemy są silnie powiązane z emocjami i regulacją nastroju.
Psychoterapia dialektyczno-behawioralna (DBT)
Psychoterapia DBT jest jedną z najbardziej skutecznych terapii stosowanych w leczeniu BPD i zaburzeń odżywiania. Pomaga ona osobom zrozumieć, jak ich myśli, emocje i zachowania wpływają na siebie nawzajem, oraz uczy zdrowych strategii radzenia sobie z trudnymi emocjami.
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT)
CBT jest również skuteczną formą leczenia zaburzeń odżywiania, szczególnie w przypadkach, gdy zaburzenia odżywiania wynikają z błędnych przekonań na temat ciała i odżywiania. CBT pomaga zmieniać negatywne wzorce myślenia i uczy bardziej zdrowego podejścia do jedzenia.
Farmakoterapia
W niektórych przypadkach leczenie farmakologiczne, w tym leki przeciwdepresyjne, stabilizatory nastroju lub leki przeciwlękowe, mogą być pomocne w leczeniu objawów zarówno BPD, jak i zaburzeń odżywiania.
Wsparcie dietetyczne
Wprowadzenie zdrowych nawyków żywieniowych przy wsparciu dietetyka jest ważnym elementem leczenia. Osoby z zaburzeniami odżywiania potrzebują pomocy w nauce regularnego, zdrowego jedzenia oraz pracy nad bardziej zrównoważonym podejściem do jedzenia.
Terapia grupowa
Może to być pomocna forma wsparcia, w której osoby z podobnymi doświadczeniami dzielą się swoimi historiami i uczą się od siebie nawzajem, jak radzić sobie z emocjami i trudnościami związanymi z jedzeniem.
Podsumowanie
Zaburzenia odżywiania u osób z borderline są złożonym i trudnym problemem, ale możliwym do przezwyciężenia dzięki odpowiedniej terapii i wsparciu. Ważne jest, aby rozpoznać, że problemy te często są wyrazem głębszych trudności emocjonalnych i psychologicznych, a ich leczenie wymaga podejścia całościowego. Terapie takie jak DBT i CBT, w połączeniu z odpowiednią opieką dietetyczną i wsparciem farmakologicznym, mogą pomóc osobom z BPD nie tylko odzyskać kontrolę nad swoim odżywianiem, ale również nad własnym życiem i emocjami.